Samenvatting

‘Nu besef ik dat ik zelf invloed heb op hoe ik overkom en hoe de ander op mij reageert. Als onbewust patroon schoot ik steeds in mijn derde cirkel en dan was ik verbaasd dat ik op weerstand stuitte. Ik was me totaal niet bewust van mijn non-verbale communicatie. Nu snap ik wat er gebeurt en heb ik de handvatten om in mijn tweede cirkel te blijven en contact te houden.’
Een bericht van een ondernemer na het volgen van de training.

Sprekend jezelf zijn?

Hoe kun je sprekend jezelf zijn? Dat begint met het antwoord op de vragen: Wie ben je? en Waar sta je voor? In elke situatie waarin je spreekt is het belangrijk je bewust te zijn van: Is dit hoe ik wil overkomen? Is dit wie ik ben? En klopt dit met de situatie, mijn gesprekspartner(s) en mijn doel?

Je cirkel uit

Ben je sprekend jezelf, dan communiceer je altijd vanuit je tweede cirkel. Vlieg je hieruit, dan ga je steeds verder van jezelf af. Het lijkt zo makkelijk en logisch en toch gaat het vaak mis. Sommige mensen spreken 80 procent van de dag vanuit hun eerste of derde cirkel. Dit is dan een ingesleten patroon geworden, een gewoonte. Je zou makkelijk kunnen denken dat dit is hoe jij bent. Maar in werkelijkheid ben je dan bijna chronisch (te) hard aan het werk en niet of nauwelijks in contact met jezelf en je gesprekspartner(s). Dit gaat altijd ten koste van de impact die je maakt en vaak ook van de inhoudelijke boodschap.

Het gaat om bewustzijn

Het is een utopie om te denken of hopen dat je na het lezen van dit boek nooit meer je cirkel uit zult schieten. Zelfs na actieve training zul je merken dat het mechanisme niet verandert. Wat wel kan veranderen is je reactie hierop. Hoe sneller je bij jezelf herkent wanneer je vanuit je eigen cirkel communiceert en presenteert en wanneer je eruit dreigt te vliegen, hoe sneller je ook kunt kiezen om in je cirkel te blijven of er terug in te stappen.

Het gaat dus om bewustzijn: wanneer schiet je je cirkel uit en hoe kom je er weer terug in? Herken de oorzaken en je reactie. Nog even een opsomming:

Je eigen aannames en gedachten

Impostor syndrome
‘Straks val ik door de mand.’

Interne criticu
‘Ik sla weer net als altijd de plank mis.’

Sociale gewenstheid
‘Ik ga mijn hoofd niet boven het maaiveld uitsteken.’

Bescheidenheid/schaamte
‘Wie zit er nou op mij te wachten?’

Perfectionisme
‘Het kan zoveel beter.’

De reactie van de ander

Opgetrokken wenkbrauw
‘Hij vindt het vast helemaal niks.’

Frons
‘Ze geloven me niet.’

Scherpe toon
‘Zij is het niet eens met wat ik zeg.’

Rommelen in tas / kijken op telefoon
‘Ik moet sneller, het duurt te lang.’

Haast en tijdsdruk

Je hebt maar 5 minuten tot de pauze
‘Ik moet sneller praten.’

Je komt te laat op je afspraak
Hoge adem, gejaagd gevoel

De vergadering is bijna afgelopen
‘Ik moet mijn punt nog maken, wanneer kan ik  onderbreken.’

Onthoud: Je brein kan deze aannames, overtuigingen en gedachten niet controleren op waarheid. Je brein maakt namelijk geen onderscheid tussen fictie en feiten. Het gevolg van deze reacties is dat je:

• niet meer of minder luistert naar de ander;
• zelf minder scherp bent op de inhoud;
• harder gaat werken om te overtuigen.

Allemaal gevolgen die de inhoud van de boodschap niet ten goede komen. Dit gebeurt ook al in heel kleine subtiele signalen en vaker dan jij in de gaten hebt. In de laatste praktijkoefening ga je aan de slag met deze gedachten.

Ruimte geven en ruimte nemen

Wat jij laat zien en uitstraalt, heeft effect op je gesprekspartner(s) en je publiek. De ander veranderen lukt niet. Maar door je eigen presentatie en non-verbale communicatie aan te passen kun je indirect wel de reactie van de ander veranderen. Met jouw presentatie kun je ruimte geven of ruimte innemen.

Stel: jouw gesprekspartner is in zijn/haar derde cirkel geschoten en neemt voor jou (te) veel ruimte in. Je hebt dan een aantal opties. Jij kunt:

1. om ruimte vechten – Je gesprekspartner en jij zitten beiden in de derde cirkel.
2. je terugtrekken – Je schiet in de eerste cirkel en je gesprekspartner blijft waarschijnlijk doen wat hij of zij deed.
3. in je tweede cirkel blijven – Je blijft stevig en ontspannen staan. De kans is groot dat je hiermee op een natuurlijke manier ruimte krijgt. Dit zal niet altijd meteen gebeuren en in sommige situaties is het nodig vanuit deze positie te benoemen dat je bijvoorbeeld iets wilt inbrengen.

Je cirkel in

Vaak heb je een aantal triggers die ervoor zorgen dat je jouw tweede cirkel uit schiet. Als er een patroon is en steeds dezelfde situaties je uit je cirkel brengen, dan is het interessant de oorzaak te onderzoeken. Als je eenmaal herkent wanneer je je cirkel uit gevlogen bent, kun je er ook voor kiezen weer terug te gaan.

Lees in het boek verder hoe je dat doet.